Het Nederlandse nationale autoparkmodel SPARK

SPARK  (Strategisch Personenauto Rekenkader) is een nieuw prognose-instrument om op nationaal niveau de omvang en samenstelling van het personenautopark te ramen voor verschillende omgevingsscenario’s en diverse (fiscale) beleidsmaatregelen.

Doelstellingen

SPARK (Strategisch Personenauto Rekenkader) is een nieuw prognose-instrument om op nationaal niveau de omvang en samenstelling van het personenautopark te ramen voor verschillende omgevingsscenario's en diverse (fiscale) beleidsmaatregelen en om input te leveren voor het Landelijk Model Systeem (LMS) voor personenverkeer en -vervoer.
SPARK is in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het Planbureau voor de Leefomgeving ontwikkeld door Significance en Demis. Het dient om prognoses op nationaal niveau te leveren onder verschillende scenario's, voor de korte, middellange en lange termijn (tot 2060). Het doel van dit model is niet alleen om de verschillende huidige modellen voor autobezit te vervangen, maar ook om op trends zoals de snelle opkomst van elektrische voertuigen of private lease te kunnen inspelen.

Modelcomponenten

SPARK bevat de volgende submodules:
• Een dynamische huishoudsimulator om de invoervariabelen betreffende huishoudens en personen (bijv. inkomen, leeftijd, beroep) van jaar tot jaar in de toekomst te genereren.
• Dynamische transactiemodellen voor het voorspellen van veranderingen in het aantal personenauto's per huishouden in een jaar (+1, -1, vervangen, geen verandering).
• Negatieve binomiale regressiemodellen om het jaarlijkse aantal gereden voertuigkilometers (en ook de bijbehorende emissies) te voorspellen.
• Discrete keuzemodellen om de keuze van het autotype te voorspellen: benzine / diesel / batterij-elektrisch / plug-in hybride, marktsegment (grootte), merkgroep, autoleeftijd, geïmporteerd of niet. Deze keuzemodellen worden gecombineerd met diffusiecurves voor de waarschijnlijke penetratie in de tijd van elektrische auto's.

Modelgebruik: invoer en uitvoer

Na de SPARK-submodellen te hebben geschat, is het model geïmplementeerd in Python en opnieuw gekalibreerd naar waargenomen gegevens voor de basissituatie op 31 december 2018 en de werkelijke overgangen in 2019.

SPARK kan worden gebruikt om het effect van verschillende demografische en sociaaleconomische scenario’s te simuleren en om runs te doen voor veranderingen in belangrijke invoervariabelen die relevant zijn voor beleidsmakers (waarbij al het andere constant blijft). Voorbeelden hiervan zijn een verbod op de aanschaf van nieuwe fossiele auto’s, wijzigingen in de aanschafbelasting, wegenbelasting, subsidies op de aanschaf van batterij-elektrische auto’s, brandstofbelasting en kilometerheffing.

De outputs van SPARK bestaan uit: het aantal personenauto’s op korte tot lange termijn, het aantal afgelegde kilometers in een jaar (en bijbehorende emissies), en de verdeling van de nieuwverkopen en het wagenpark naar bijvoorbeeld automarktsegment (A-E) en energiebron (benzine, diesel, LPG, batterij-elektrisch, plug-in hybride). Uitkomsten voor verschillende segmenten van de bevolking (bijvoorbeeld per regio of inkomensgroep) zijn ook mogelijk, evenals resultaten voor de inkomsten uit autobelastingen van de overheid.